قول سدید

«بگذار مسلمان بامسلمان بجنگد.» این راهکاری است که دشمنان اسلام برای رهایی از باتلاق سقوط انتخاب کرده اند علمای اسلام چه شیعه و چه سنی با درک صحیح رفتار دشمنان، نیت آنان را هدف قرار داده و در طول تاریخ، مسلمین را به اتحاد وانسجام اسلامی فراخوانده اند. در بین علمای شیعه سیدجمال الدین اسدآبادی از زمره اولین کسانی است که در این راه قدم گذاشت و«نتیجه اتحاد را برتری و نیرومندی اهل اسلام» می دانست. آیت ا... کاشف الغطا از مراجع عراق در زمان خویش حکم برحرمت بروز اختلاف گذاشت واعلام کرد:« در حالی که دشمن ما را احاطه کرده است، مسلمین نباید با بیان اختلافات سبب تضعیف جبهه اسلام شوند و اگر دست به دست هم بدهند شکست نخواهند خورد.»
آیت ا... بروجردی نیز در راه وحدت مسلمین مکاتباتی باسران علمای اهل تسنن نمود و بابیان اینکه «تقریب مسلمین خدمتی بزرگ است» سازمان تقریب بین مذاهب را تقویت نمود. شهید محمدباقر صدر نیز دراعلامیه خود به مسلمین عراق نوشت:«پیام من به شما فرزندان علی و حسین و فرزندان ابوبکر وعمراین است که مبارزه میان حکومت شیعه و سنی نیست. حکومت سنی که خلفای راشدین راهبران آن بودند سبب شد که امام علی شمشیر بردارد و تحت رهبری ابوبکر بامرتدین بجنگد.» در اعتقاد شهید صدر مبارزه اصلی با سران شرک و کفر است.
آنچه علمای شیعه را برآن داشت تا این چنین به مسئله انسجام اسلامی توجه کنند، سیره عملی ائمه اطهار بود. ائمه بزرگوار شیعه در اعصار گوناگون برای آنکه نور اسلام برای همیشه خاموش نشود امر به مدارا با فرق اسلامی کرده اند. در روایتی از امام صادق (علیه السلام) آمده است.«هرکس با آنان : اهل تسنن- در صف اول نماز بخواند مانند کسی است که پشت سر رسول اکرم (ص) در صف اول نماز خوانده است( وسائل الشیعه ،کتاب الصلاه الجماعه باب 5) ودر کلامی دیگر چنین نمازگزاری را به شمشیرزن در راه خدا تشبیه کرده است و در ادامه شیعیان را به عیادت از بیماران و تشییع اموات آنان ترغیب می نماید. از این دست روایات چنین برمی آید که در جامعه اسلامی برای آنکه از شر دشمن مشترکی که از اساس باخدا و قرآن و پیامبر اعظم مخالف است، باید از افتراق و هرآنچه باعث اختلاف است دوری گزید. بروز وحدت میان امت اسلام باید به گونه ای برجسته باشد که در صف اول نماز، اتحاد را به رخ دشمن بکشد.
حضرت امام خمینی «ره» نیز براساس همین اصل در دروس خارج فقه خود تقیه را به اضطراری ومداراتی تقسیم نموده و در تبیین قسم دوم آن بیان می دارند که«تقیه مداراتی، مدارا نمودن با برادران اهل تسنن است بدون اینکه حتی ترس و بیمی در کارباشد.» علامه طباطبایی نیز با تاکید برحفظ انسجام مسلمین اعتقاد داشت:«تردیدی بر رجحان آن از نظر عقل و منطق نیست.» درمیان علمای اهل تسنن نیز شیخ شلتوت، محمد عبده، شیخ سلیم، محمدفحام و ... گام های موثری در مبارزه با تشتت مسلمین برداشتند. حضرت امام خمینی«وحدت کلمه» را لزوم پیروزی بر دشمن می دانست و اعلام نمادین «هفته وحدت» در ایام ولادت حضرت رسول نشان از این امر دارد. به اعتقاد بنیانگذار بیداری اسلامی،«اختلاف راس همه فسادها است» که ازخودپرستی و تکبر سرچشمه می گیرد.
نمایان است سخن از اتحاد مسلمین به معنای یکی شدن همه مذاهب نیست چه آنکه این امری ناممکن است واختلافات جزیی حتی در میان یک فرقه هم یافت می شود منتهی سخن آن است که اختلافاتی که عمدتا در جزئیات و فروعات جلوه می کند نباید منجر به فراموشی اصول شود، چرا که چشمان دشمنان شکافها را به خوبی می یابد و از آنها برای فربگی خود تغذیه می کند. در اوضاع کنونی جهان اسلام نیز لزوم یکپارچگی و انسجام اسلامی از هر زمانی بیشتر احساس می شود که تاکیدات مقام معظم رهبری در ماههای اخیر و آغاز سال نو گواه آن است.
در این میان بسیجیان که پشتیبان فرمان برداری از امام و ولایت قرار دارند باید در تحکیم اتحاد مسلمین بارزترین نقش را داشته باشند و برای تحقق این مهم ابتدا باید درتجمعات کوچک تر اتحاد و وحدت را به نمایش بگذارند. هنگامی که یک پایگاه با هیات امنا یا امام جماعت مسجد و یا پایگاه دیگری دچار اختلاف است و نتواندیک تعامل پایدار برقرار کند چگونه می توان از بسیجیان توقع «تشکیل بسیج جهانی اسلام» را داشت؟ به فرموده امام«اگر بنا باشد یک وقت خدای نخواسته ارتش بگوید «من»، سپاه هم بگوید «من» بسیج هم بگوید «من» آن روز فاتحه همه تان خوانده است» (صحیفه امام،ج 19، ص 237)از این رو باید این حس را در خود تقویت کنیم که «... ما همه یک هستیم و ... دائما در صدد این باشید که اخوت خودتان را حفظ کنید.» (همان)
نهایت اینکه اگر در جوامع کوچک توانستیم وحدت رویه ایجاد کنیم و بر مشترکات تکیه کنیم آنگاه در سطح بزرگتری به فکر تشکیل «بسیج جهانی اسلام» خواهیم افتاد.

صبح صادق، ش.296، ص.5

کلمات کلیدی : یادداشتها